یک حادثه با من باش *

این را هم بگویم که پس از این نخستین دگردیسی، بعدها نیز آلبرتین بارها برای من دگرگون شد. خوبی‎ها و عیب‎هایی که یک آدم در پلان اولِ چهره‎ی خود به نمایش می‎گذارد در ترتیب کاملا متفاوتی قرار می‎گیرد اگر از طرف دیگری به او نزدیک شویم، به همان‎گونه که در یک شهر، بناهای تاریخی که کوتاه و بلند روی یک خطِ تنها دیده می‎شود، از نقطه‎ی دید دیگری به ترتیب بلندی به چشم می‎آید و نسبت اندازه‎هایشان تغییر می‎کند.

بدین‎گونه، تنها پس از بازشناختنِ خطاهای دیداریِ آغازین‎مان ـ که با کورمال رفتن‎ها همراه است ـ می‎توانیم به شناختِ دقیقی از یک انسان برسیم، اگر چنین شناختی شدنی باشد. اما نیست؛ زیرا در حالی‎که تصورِ ما از او دگرگون می‎شود، خود او هم، هدفِ ساکنی نیست، در خود تغییر می‎کند، گمان می‎کنیم به او دست یافته‎ایم، اما جابه‎جا می‎شود، و هنگامی که سرانجام می‎پنداریم او را بهتر می‎‏بینیم، همه‎ی آن‎چه از او داریم تصویرهایی قدیمی است که تازه موفق شده‎ایم مشخص کنیم، اما دیگر نماینده‎ی او نیستند.

اما، این پیش‎روی به سویِ آن‎چه پیش‎تر فقط به نگاهی آن را دیده‎ایم، و خود را به تجسمِ آن سرگرم کرده‎ایم، این پیش‎روی، با همه‎ی سرخوردگی‎هایی که به ناچار همراه دارد، تنها فعالیتی است که برای حواس سودمند است، و اشتهای آن‎ها را حفظ می‎کند. چه ملالِ غم‎انگیزی دارد زندگیِ کسانی که از تنبلی یا کم‎رویی، سوار کالسکه یک‎راست به خانه‎ی دوستانی می‎روند که بی‎هیچ خیال‎بافی درباره‎شان با آنان آشنا شده‎اند و در سر راهِ خود هرگز جرات نمی‎کنند کنار آن‎چه دلشان برایش لک می‎زند بایستند!

+ جستجو ـ پروست

* نیلوفر لاری‎پور